مصادیق اسپم در سال ۲۰۲۱ از زبان متخصصین این حوزه

شاید تعریف درست و کاملی از اسپم یا همان هرزنامه نداشته باشیم، اما همه ما به خوبی با پیام‌های اسپم چه به صورت ایمیل، پیامک یا… آشنا هستیم و آن را تجربه و لمس کرده‌ایم. بسیاری از سازمان‌ها به علت عدم وجود دانش کافی دست به ارسال انبوه و غیر اصولی پیامک و ایمیل میز‌نند و به قول خودشان مارکتینگ می‌کنند. جالب است بدانید که بر اساس گزارش منتشر شده در سال ۲۰۱۴ توسط شرکت کسپرسکای، آخرین آمار در مورد مبدا ارسال ایمیل‌های اسپم در جهان نشان می‌دهد که چین با 21 درصد، آمریکا با 18 درصد و کره جنوبی با 12 درصد سه کشور اسپم‌‌کننده برتر به شمار می‌آیند [البته در این گزارش ایران بررسی نشده است]. در نهایت هر پیامی که به تعداد زیادی از کاربران در فضای دیجیتال، بدون کسب اجازه‌ی آن‌ها ارسال شود، جدا از اینکه این پیام‌ها با چه اهدافی «اطلاع رسانی، تبلیغات، دست یافتن به رمز عبور، ایجاد ترافیک و …» استفاده می‌شود، اسپم یا هرزنامه نامیده می‌شود.

پوریا حمزه‌لویی: اسپم شامل چه مواردی می‌شود؟
کسب‌وکارها تا چه میزان به این موضوع اهمیت می‌دهند؟

پوریا حمزه‌لویی ، مدیر استراتژی فورمایند در پاسخ به این سوال که اسپم شامل چه مواردی می‌شود؛ گفت «اسپم به این معنا است که ما به میزانی که یک رسانه بازخورد دارد قانع نباشیم و بیشتر از حد معمول بازخورد آن، از آن استفاده کنیم. برای نمونه اگر گروهی از یوزرها سابسکرایب یا ساین آپ کردن، اما هیچوقت از محصول استفاده نکردند، می‌خواهیم حتما درصدی از این یوزرها بیایند و از آن استفاده کنند. حتی به ارسال یک پیام هم قانع نیستیم، آنقدر پیام می‌دهیم که خسته شده و آنفالو می‌کنند.» او معتقد است که این نوع از اسپم‌ها قانونی‌ترین مدل اسپم هستند که در دنیا از آن استفاده می‌شود؛ او تاکید کرد: «این در حالی است که یک‌سری اسپم در ایران وجود دارد که اصلا در دنیا وجود ندارد. برای مثال، با شرکتی وارد قرارداد می‌شویم و شرکت با اسم ما برای یوزر‌های خودش و ما با اسم شرکت برای یوزرهای خودمان تبلیغات می‌کنیم. برای نمونه یک پلتفرم غذا با یک پلتفرم حمل‌ونقل با یکدیگر وارد تعامل می‌شوند و هر دو به یکدیگر کد تخفیفی را در حیطه فعالیت خود می‌‌دهند. درواقع می‌خواهند از یکدیگر یوزر جذب کنند. این کار در کنار ضررهایی که دارد، سود خوبی را هم دارد که یوزرهای مجانی جذب می‌کنند.»
بزرگترین نکته‌ این کار، آزار دادن چند گروه از مشتریان این پلتفرم‌ها است. «گروه اول افرادی هستند که نمی‌خواهند از هر دو پلتفرم استفاده کنند و پیام‌های دریافتی از سوی این دو باعث آزارشان می‌شود. گروه دوم افرادی هستند که تنها به یکی از این دو گروه علاقه‌مند هستند و به گروه دیگر علاقه‌ای ندارند و گروه سوم هم افرادی هستند که از هر دو پلتفرم استفاده می‌کنند و پیامی که برای آن‌ها می‌رود، شامل افرادی می‌شود که برای بار اول می‌خواهند از این پلتفرم‌ها استفاده کنند و کد تخفیف تنها برای آن‌ها اعتبار دارد. در صورتی که به‌عنوان یک مشتری لویال هیچ امتیازی به آن تعلق نمی‌گیرد.» او در ادامه توضیح داد: «همه این موارد به دلیل ندیدن یک تصویر بزرگتر است. سود باید به‌صورت معقول اپتیمایز شود و نباید تنها به بهینه کردن آن فکر کرد. اما اهمیت ندادن به این موضوع باعث می‌شود که تنها کد تخفیف به افرادی که بار اول از آن استفاده می‌کنند، تعلق بگیرد. این یک تصمیم خودخواهانه‌اس. به این معنا که شرکت تنها به فکر خودش است و مشتریان ثابت و وفادار خود را نادیده می‌گیرد.»

جدا از این موضوع، هزینه‌هایی که برای ارسال ایمیل اسپم پرداخت می‌کنیم تنها، هزینه برای این کانال نیست. بلکه شامل هزینه‌هایی پنهانی نیز می‌شود مانند هزینه آزار دادن یوزر. ما یکبار یوزر را به هر طریقی وارد سیستم خود کرده‌ایم اما استفاده نکرده است و به جای آنکه بررسی کنیم چرا از این پلتفرم استفاده نکرده است، آنقدر به آن کد تخفیف می‌دهیم تا اپلیکیشن را پاک کند!

درواقع هرچه جلوتر می‌رویم فعالیت‌ها در دیجیتال مارکتینگ بیشتر می‌شود، حجم اسپم بزرگ‌تر می‌شود و خط تشخیص بین اسپم و غیر اسپم سخت‌تر می‌شود. زیرا آدم‌ها یاد میگیرند که بسیار حرفه‌ای اسپم کنند.»

هادی فرنود: تجربه پاکت درباره اسپم ایمیل مارکتینگ

هادی فرنود مدیرعامل پاکت معتقد است که اسپم به پیام‌هایی می‌گویند که به صورت ناخواسته برای فرد ارسال می‌شود. او در این‌باره گفت: «در پاکت ما روی این موضوع بسیار حساسیت داریم و هر روز سیستم و IPAها چک می‌شود و اگر متوجه موردی در یکی از آن‌ها بشویم،‌ همه مشتری‌ها را بررسی کرده و فردی که اسپم کرده است را مسدود می‌کنیم. از سوی دیگر در  قراردادی که با مشتریان می‌بندیم، مهم‌ترین بند اسپم نکردن توسط آن‌ها است.» او توضیح داد که اسپم فرستادن نه برای ارسال‌کننده و دریافت‌کننده نتیجه مفیدی ندارد. «فردی که تصمیم به ارسال اسپم می‌کند در واقع خود را در لیست بلاک‌لیست مشتریان قرار می‌هد و در ایمیل مارکتینگ نتیجه‌ای ندارد. شاید اسپم در دوره 90 نتیجه‌بخش بوده اما در حال حاضر به هیچ عنوان فایده‌ای ندارد. از طرفی دریافت‌کننده هم از این موضوع ناراضی می‌شود.»

او در ادامه بیان کرد: «از سوی دیگر در ایران باور غلطی از ایمیل مارکتینگ وجود دارد که به نوعی همان اسپم مارکتینگ حساب می‌شود. برخی فکر می‌کنند که ارسال زیاد ایمیل برای افرادی که درخواست آن را نداده‌اند، می‌تواند مفید باشد که یک فکر کاملا اشتباهی است. از همین رو ما از ابتدا به مشتریان شرایط اسپم را آموزش می‌دهیم و جایگاه ایمیل و اس ام اس را برای آن‌ها مشخص می‌کنیم. در پاکت فیلترها کاملا به صورت دستی انجام می‌شود و در صحبت با مشتریان سوالاتی درباره لیست و هدف از ایمیل مارکتینگ و برنامه‌ریزی‌های آینده‌شان می‌پرسیم. اگر فکر کنیم که آن‌ها اسپمر هستنتد حتی اگر مشتریان بزرگی هم باشند با او کار نمی‌کنیم.» او گفت: «ما در مدت فعالیت پاکت، فقط یک‌بار در شبکه‌های اجتماعی منشن شدیم که یکی از مشتریان ما اسپم کرده است، ما این موضوع را پیگیری کردیم و سرویس‌دهنده را مسدود کردیم. این تنها تجربه‌ای بود که از اسپم داشتیم.»

مهرداد سلیمی: حذف بیش از 2 میلیون کامنت مشکوک و اسپم توسط کافه بازار

مهرداد سلیمی، سرپرست تضمین کیفیت تیم عملیات بازار با اشاره به روش مقابله با نظرات اسپم و مشکوک توضیح داد که آن‌ها با آن‌ها یک سیستم خودکار برای تشخیص اسپم دارند که خودشان توسعه دارند و کارشناس‌های پشتیبانی با تحلیل دیتای رفتار کاربرها، کامنت‌های مشکوک را بررسی می‌کنند و در صورت غیراستاندارد بودن اجازه انتشار به آن‌ها داده نمی‌شود. سلیمی با بیان این موضوع که نظرات مشکوک به دو بخش تقلبی و اسپم تقسیم می‌شود، گفت: «شاید در برخی از مقالات علمی، تفاوتی بین نظرات اسپم و نظرات تقلبی درنظر گرفته نشود و این دو نوع را یکسان درنظر بگیرند. اما ما در بازار جلوی انتشار هر دو نوع از نظرات را می‌گیریم.» به گفته او در ماه‌های اخیر، بازار حدود 2میلیون کامنت مشکوک را حذف کرده است. سرپرست تضمین کیفیت تیم عملیات بازار اعلام کرد که لینک و متن‌های تبلیغاتی، درج شماره تلفن و اطلاعات تماس به جای متن نظر، درج نظرات غیرمرتبط به برنامه و… از جمله نظرات اسپم یا مشکوک به شمار می‌آیند.

به گفته سلیمی در حال حاضر در دنیا برای مقابله با نظرات اسپم و تقلبی، از روش‌های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌شود. او توضیح داد: «خود این روش‌ها به چند دسته‌ مختلف تقسیم میشود که مهم‌ترین این روش‌ها مواردی چون:

• کشف نظرات اسپم با کمک الگوریتم‌های پردازش زبان طبیعی و تحلیل متن موردنظر
• کشف نظرات اسپم و تقلبی با کمک روش‌های مبتنی بر گراف
• کشف نظرات اسپم و تقلبی با مدل‌سازی رفتار کاربران در طول زمان
• اسپم و مصادیق اسپم در اپ‌استور و…

  چارچوب‌های بازار برای مقابله با این‌ها جدیدترین روش‌های مقابله با اسپم در دنیا  هستند.»

نسرینا رضایی: رعایت چه نکاتی از اسپم جلوگیری می‌کند؟

نسرینا رضایی، مدیر بازاریابی سیب‌اپ در تعریف اسپم گفت که اسپم به زبان ساده یعنی انتقال بدون اجازه یک پیام تبلیغاتی و احتمالا با ایجاد مزاحمت برای کاربران؛ او در این باره توضیح داد: «معنی اسپم به اینجا ختم نمی‌شود. یکی از روش‌های خیلی بدی که استفاده می‌کنند، انتقال یک پیام تبلیغاتی به منظور جلب توجه کاربر با روش منحرف کردن ذهن یا اصطلاحا گول زدن او است. اسپم شاید روش سریع و ارزانی برای تبلیغات باشد ولی با مزاحمتی که برای کاربر ایجاد می‌کند، قطعا منجر به عملی ضدبرند خواهد شد. همینطور اتلاف سرمایه و زمان را در پی دارد.» به گفته او تشخیص اسپم و غیراسپم از یکدیگر گاهی سخت است اما با رعایت بعضی از نکات می‌شود جلوی اسپم شدن را گرفت.
رضایی گفت:‌ «کسب اجازه از کاربر برای ارسال پیام‌های تبلیغاتی دیجیتال به اکانت‌های شخصی، منحرف نکردن ذهن کاربر با عناوین گول‌زننده و عدم ورود به حریم شخصی کاربر بدون اینکه این اجازه را قبلا به ما داده باشد (مثلا ارسال ایمیل یا اس‌ام‌اس تبلیغاتی به تعداد زیادی از افراد آن هم با محتوای گول زننده) جلوی اسپم را خواهد گرفت.» او با تاکید بر این موضوع که یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید به هدف و تارگت پیام تبلیغاتی که قرار است به انبوه منتشر کند، توجه کند؛ گفت: «یک کارشناس حوزه دیجیتال مارکتینگ همواره باید بداند که چطور میتواند بهتر از بقیه رقبایش از روش حل نیاز مشتریانش حرف بزند و حتما دقت کند که حتی یک پیام تکراری هم برای کاربر ارسال نکند. به‌خاطر اینکه مشتری‌ها مهم‌ترین سرمایه یک بیزینس هستند و ساختن یک رابطه دوطرفه سالم یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مسئله‌ای است که رسیدن به آن اصلا آسان نیست.»